پیشینه و مبانی نظری شیوه فرزندپروری و تعاریف آن
شیوه فرزندپروری و تعاریف آن
اصطلاح فرزندپروری از ریشه پریو ( pario ) به معنی " زندگی بخش " گرفته شده است . منظور از شیوههای فرزند پروری ، روش هایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود به کار میگیرند و بیانگرنگرشهایی است که آنها نسبت به فرزندان خود دارند و همچنین شامل قواعدیاست که برای فرزندان خویش وضع میکنند . ولی باید پذیرفت که رفتارهای فرزند پروری به واسطه فرهنگ ، نژاد و گروه های اقتصادی تغییر میکند ( اسعدی ، و همکاران ، ۱۳۸۵ , ص 67 ).
بامریند ( 1991 )، فرزندپروری ، شیوه تربیتی اعمال شده از سوی والدین است ، که شامل مجموعه رفتارهای متعدد و گوناگون طبیعی و بهنجار می باشد که والدین به منظور کنترل کردن و اجتماعی نمودن کودک از آن استفاده می کنند ، دو نکته مهم در این تعریف وجود دارد ، اول این که شیوه تربیتی به معنی توصیف وتبیین رفتارهای متعدد و گوناگون ، اما بهنجار وطبیعی والدین است ، به عبارت دیگر رفتارهای نامناسب و نادرست والدین که می توان نمونههای آن را در خانوادههای آشفته و پریشان یا بیمار یافت ، شامل نمی گردد . دوم این که ، شیوه ی تربیتی بهنجار و طبیعی حول محور مسأله کنترل متمرکز است . واضح است که والدین در زمینه کنترل اجتماعی ساختن کودک و گسترۀ عملکرد خود با یکدیگر تفاوت دارند . اما با وجود همه تفاوتها نقش اصلی همه والدین ، تأثیرگذاری و آموزش و کنترل کودک است ( غنی آبادی ، 1380 , ص12 ).
مک کوبی و مارتین ( 1983 )، شیوه فرزندپروری را دارای دو مؤلفه مهم دانستند : 1 - پاسخ دهی والدین 2 - توقع والدین
پاسخ دهی والدین : به موضوعی اشاره می کند که والدین تا چه اندازه خود را با رفتارهای کودکان خود وفق می دهند و به ارضای نیازها و تقاضا وجود را در کودک پرورش می دهند ، چنین فرایندی از طریق شناخت والدین از کودک و خصوصیات وی انجام می پذیرد ( بامریند ، 1991 ).
توقع والدین : اشاره می کند به درجه ای که والدین انتظارات و درخواستهای از فرزندان خود دارند ، و به رفتار مسئولانه اشاره می کند . این والدین معیارهای زیادی برای فرزندان تعیین می کنند و انتظار دارند فرزندان به آن ها دست یابند ( استانبرگ ، 1993 , ص75 ).
هلر و میلر ( 1999 )، فرزندپروری خوب کاری دشوار ، اما رضایت بخش است . والدین همیشه مقتدر ، سهلگیر و استبدادی نیستند . اما والدین تمایل دارند ، بیشتر از یک شیوه استفاده کنند ( برجعلی 1378 , ص17 ). الگوی تعامل با تک تک فرزندان و جوی که به وسیله شیوههای فرزندپروری در خانه ایجاد میشود ، می تواند ویژگیهای ذاتی کودکان را تضعیف یا تقویت کند . همچنین ، آن چه که والدین به وسیله الگوههای خود در مورد ارزش های اخلاقی و مذهبی به فرزندان آموزش می دهند ، کمک میکند تا آنها حتی در برابر تمایلات زیستی یا تأثیرات همسالان انتخاب عاقلانه داشته